Thursday, March 25, 2010

Narayaneeyam Dasakam: 23 -- Daksha and Chitraketu



Dasakam: 23-- Shlokam: 01
प्राचेतसस्तु भगवन्नपरो हि दक्ष-
स्त्वत्सेवनं व्यधित सर्गविवृद्धिकाम: ।
आविर्बभूविथ तदा लसदष्टबाहु-
स्तस्मै वरं ददिथ तां च वधूमसिक्नीम् ॥१॥


praachetasastu bhagavannaparO hi dakshastvatsevanaM
vyadhita sargavivR^iddhikaamaH |
aavirbabhuuvitha tadaa lasadaShTabaahustasmai
varaM daditha taaM cha vadhuumasikniim ||


Oh Lord ! Apart from the famous Daksha,,son of Prachetas,there was yet anotherDaksha, who propitiated Thee to fulfil his desire of multiplying creation,. Thou appearedbefore him in Thy divine form, radiant with Thy eight arms and granted him his wishalong with Asikni as his bride.

Dasakam: 23-- Shlokam: 02

तस्यात्मजास्त्वयुतमीश पुनस्सहस्रं
श्रीनारदस्य वचसा तव मार्गमापु: ।
नैकत्रवासमृषये स मुमोच शापं
भक्तोत्तमस्त्वृषिरनुग्रहमेव मेने ॥२॥


tasyaatmajaastvayutamiisha punassahasraM
shriinaaradasya vachasaa tava maargamaapuH |
naikatravaasamR^iShaye sa mumOcha shaapaM
bhaktOttamastvR^iShiranugrahameva mene ||


Oh Lord ! Ten thousand sons were born to him first and then yet another thousand were born, but all of them adopted the path to salvation instead of creation on the advice of Shree Naarada. Daksha was displeased with Naarada and so pronounced a curse on him that he would not have any fixed place of residence. Sage Naarada, the highest of devotees, considered it only as blessing.
Dasakam: 23-- Shlokam: 03
षष्ट्या ततो दुहितृभि: सृजत: कुलौघान्
दौहित्रसूनुरथ तस्य स विश्वरूप: ।
त्वत्स्तोत्रवर्मितमजापयदिन्द्रमाजौ
देव त्वदीयमहिमा खलु सर्वजैत्र: ॥३॥


ShaShTyaa tatO duhitR^ibhiH sR^ijataH kulaughaan
dauhitrasuunuratha tasya sa vishvaruupaH |
tvatstOtravarmitamajaapayadindramaajau
deva tvadiiyamahimaa khalu sarvajaitraH ||


Then Daksha multiplyied the species through his sixty daughters to multiply mankind through them,. His daughter's son's son named Vishwaroopa made Indra wins the battle against the Asuras. Indra was provided protection and victory by learning from Vishwaroopa the hymn addressed to Thee (Naaraayana Kavacha). O Lord! Thy glory can indeed conquer all.
Dasakam: 23-- Shlokam: 04प्राक्शूरसेनविषये किल चित्रकेतु:
पुत्राग्रही नृपतिरङ्गिरस: प्रभावात् ।
लब्ध्वैकपुत्रमथ तत्र हते सपत्नी-
सङ्घैरमुह्यदवशस्तव माययासौ ॥४॥


praakshuurasenaviShaye kila chitraketuH
putraagrahii nR^ipatirangirasaH prabhaavaat |
labdhvaikaputramatha tatra hate sapatniisanghairamuhyadavashastava
maayayaasau ||


Long ago, Chitraketu, the ruler of the country of Surasena, who wished for a son wasblessed with a son in his eldest wife, through the yogic power of Sage Angiras. But theother jealous wives of the king, killed the child. The king was grief stricken and lostcontrol over himself due to Thy Maya, causing him great agony

Dasakam: 23-- Shlokam: 05

तं नारदस्तु सममङ्गिरसा दयालु:
सम्प्राप्य तावदुपदर्श्य सुतस्य जीवम् ।
कस्यास्मि पुत्र इति तस्य गिरा विमोहं
त्यक्त्वा त्वदर्चनविधौ नृपतिं न्ययुङ्क्त ॥५॥


taM naaradastu samamangirasaa dayaaluH
sampraapyataavadupadarshya sutasya jiivam |
kasyaasmi putra iti tasya giraa vimOhaM
tyaktvaatvadarchanavidhau nR^ipatiM nyayunkta ||


The merciful Naarada and sage Angirasa went to Chitraketu and showed him the soul of his dead son. The soul asked 'whose son am I?' These words dispelled the king's delusion. The sages then instructed him in the ways of Thy worship

Dasakam: 23-- Shlokam: 06स्तोत्रं च मन्त्रमपि नारदतोऽथ लब्ध्वा
तोषाय शेषवपुषो ननु ते तपस्यन् ।
विद्याधराधिपतितां स हि सप्तरात्रे
लब्ध्वाप्यकुण्ठमतिरन्वभजद्भवन्तम् ॥६॥


stOtraM cha mantramapi naaradatO(a)tha labdhvaa
tOShaaya sheShavapuShO nanu te tapasyan |
vidyaadharaadhipatitaaM sa hi saptaraatre
labdhvaa(a)pyakuNThamatiH anvabhajadbhavantam ||


Then being initiated into Thy worship, by sage Narada, who taught him the appropriate hymn of praise and mantras to propitiate Thee, he performed penance to Thy Adiseshaform, to please Thee. Within seven nights he attained the Lordship of Vidyadharas; yethe continued to worship Thee as ardently as ever for Thy grace and pleasure.

Dasakam: 23-- Shlokam: 07

तस्मै मृणालधवलेन सहस्रशीर्ष्णा
रूपेण बद्धनुतिसिद्धगणावृतेन ।
प्रादुर्भवन्नचिरतो नुतिभि: प्रसन्नो
दत्वाऽऽत्मतत्त्वमनुगृह्य तिरोदधाथ ॥७॥


tasmai mR^iNaaladhavalena sahasrashiirShNaa
ruupeNa baddhanutisiddha gaNaavR^itena |
praadurbhavannachiratO nutibhiH prasannO
datvaa(a)(a)tmatattvamanugR^ihya tirOdadhaatha ||


Presently Thou revealed Thyself to him in Thy form of Aadishesha, with a thousand hoods and white like a lotus stalk,surrounded by bands of Sidhdhaas singing hymns of praise. Pleased with the hymns, Thou blessed him and imparted to him the knowledge of the self and then Thou disappeared.
Dasakam: 23-- Shlokam: 08त्वद्भक्तमौलिरथ सोऽपि च लक्षलक्षं
वर्षाणि हर्षुलमना भुवनेषु कामम् ।
सङ्गापयन् गुणगणं तव सुन्दरीभि:
सङ्गातिरेकरहितो ललितं चचार ॥८॥


tvadbhaktamauliratha sO(a)pi cha lakshalakshaM
varShaaNi harShulamanaa bhuvaneShu kaamam |
sangaapayan guNagaNaM tava sundariibhiH
sangaatirekarahitO lalitaM chachaara ||


This great devotee Chitraketu for many many years wandered about happily in all the worlds without much attachment. He led the troupe of beautiful Vidyaadharis and also caused Thy glories and excellences to be sung, to his hearts content.
Dasakam: 23-- Shlokam: 09अत्यन्तसङ्गविलयाय भवत्प्रणुन्नो
नूनं स रूप्यगिरिमाप्य महत्समाजे ।
निश्शङ्कमङ्ककृतवल्लभमङ्गजारिं
तं शङ्करं परिहसन्नुमयाभिशेपे ॥९॥


atyanta sanga vilayaaya bhavatpraNunnO
nuunaM sa ruupyagirimaapya mahatsamaaje |
nishshankamankakR^itavallabhamangajaariM
taM shankaraM parihasannumayaa(a)bhishepe


To rid himself completely of all sensuous hankerings, prompted by Thee, he once went to Mount Kailaash. There he saw the destroyer of Kaamadeva , Shankara, sitting in the assembly of sages with his consort Umaa seated on his lap without any concern. Chitraketu mocked at him and in turn was cursed by Umaa.
Dasakam: 23-- Shlokam: 10निस्सम्भ्रमस्त्वयमयाचितशापमोक्षो
वृत्रासुरत्वमुपगम्य सुरेन्द्रयोधी ।
भक्त्यात्मतत्त्वकथनै: समरे विचित्रं
शत्रोरपि भ्रममपास्य गत: पदं ते ॥१०॥


nissambhramastvayamayaachitashaapamOkshO
vR^itraasuratvamupagamya surendrayOdhii |
bhaktyaa(a)(a)tmatattvakathanaissamare vichitraM
shatrOrapi bhramamapaasya gataH padaM te ||


Unperturbed, Chitraketu did not ask for relief from the curse, and was born as Vritraasura. By his devotion, while fighting in the battle against Indra, he imparted the knowledge of the self to Indra and he removed the delusion of even his enemy. Thereby he reached Thy abode. which is truly amazing!
Dasakam: 23-- Shlokam: 11त्वत्सेवनेन दितिरिन्द्रवधोद्यताऽपि
तान्प्रत्युतेन्द्रसुहृदो मरुतोऽभिलेभे ।
दुष्टाशयेऽपि शुभदैव भवन्निषेवा
तत्तादृशस्त्वमव मां पवनालयेश ॥११॥


tvatsevanena ditirindra vadhOdyataa(a)pi
taanpratyutendra suhR^idO marutO(a)bhilebhe |
duShTaashaye(a)pi shubhadaiva bhavanniShevaa
tattaadR^ishastvamava maaM pavanaalayesha ||


Diti, the mother of the Asuras, worshipped Thee in order to have a son who would kill Indra, but instead gave birth to Maruts who became friends of Indra. By worshipping Thee, even an evil minded person receives good only.. Oh Guruvayurappa ! May Thou of suchimmense glory, save me.

No comments: